Diabetes en cholesterol
Als je diabetes hebt, is het soms al een uitdaging op zich om je bloedsuiker stabiel te houden. Maar wist je dat je cholesterolwaarden net zo belangrijk zijn voor je gezondheid? Veel mensen met diabetes hebben ook een verhoogd risico op een te hoog cholesterolgehalte — en dat kan gevaarlijke gevolgen hebben voor je hart- en bloedvaten.
Wat is cholesterol?
Cholesterol is een vetachtige stof die je lichaam nodig heeft voor onder andere de aanmaak van cellen en hormonen. Je lichaam maakt zelf cholesterol aan, maar je krijgt het ook binnen via voeding.
Er zijn twee hoofdtypen:
- LDL-cholesterol (slecht cholesterol) – Dit kan zich ophopen in de bloedvaten.
- HDL-cholesterol (goed cholesterol) – Dit helpt om overtollig cholesterol af te voeren.
Een teveel aan LDL en een tekort aan HDL is gevaarlijk, vooral bij mensen met diabetes.
Wat is de link tussen diabetes en cholesterol?
Bij mensen met diabetes – vooral type 2 – is er vaak sprake van een verstoord lipidenprofiel:
- Te hoog LDL
- Te laag HDL
- Verhoogde triglyceriden
Deze combinatie verhoogt het risico op atherosclerose (aderverkalking), wat weer kan leiden tot hartinfarcten of beroertes.
Waarom komt dit vaker voor bij diabetes?
- Insulineresistentie beïnvloedt de vetstofwisseling
- Een ongezonde levensstijl (weinig beweging, verkeerde voeding) verergert het probleem
- Chronische ontsteking in het lichaam verstoort de cholesterolhuishouding
Waarom is een te hoog cholesterol gevaarlijk bij diabetes?
Een hoog cholesterol is voor niemand goed, maar bij diabetes ligt het risico veel hoger:
- Verdubbelde kans op hart- en vaatziekten
- Snellere beschadiging van de bloedvaten
- Groot risico op stil verloop – je merkt het vaak pas als het te laat is
Daarom raden artsen aan om bij diabetes extra scherp te letten op cholesterolwaarden, ook als je bloedsuiker goed is.
Wat zijn gezonde cholesterolwaarden?
Hieronder de streefwaarden zoals vaak aanbevolen bij diabetes:
| Cholesteroltype | Gewenste waarde (bij diabetes) |
|---|---|
| Totaal cholesterol | < 5,0 mmol/L |
| LDL-cholesterol | < 2,5 mmol/L (soms < 1,8 bij risico’s) |
| HDL-cholesterol | > 1,0 mmol/L (mannen), > 1,2 (vrouwen) |
| Triglyceriden | < 1,7 mmol/L |
Tip: Laat je cholesterol minstens één keer per jaar meten bij de huisarts of diabetesverpleegkundige.
Voedingstips: zo verlaag je je cholesterol op een diabetesvriendelijke manier
Vermijd:
- Transvetten (in gefrituurd voedsel, snacks, margarine uit de supermarkt)
- Bewerkt vlees (salami, worst, bacon)
- Te veel toegevoegde suikers
Kies voor:
- Oplosbare vezels: havermout, peulvruchten, groenten
- Onverzadigde vetten: olijfolie, noten, avocado
- Vette vis: zalm, makreel, haring (omega 3)
- Plantaardige eiwitten: tofu, tempeh, linzen
- Cholesterolverlagende voeding: stanolen (te vinden in speciale margarines of yoghurt)
📝 Let op: Vermijd koolhydraatrijke “gezonde” producten (zoals vruchtensappen en ontbijtkoek) die alsnog je bloedsuiker verstoren.
Leefstijltips
1. Beweeg dagelijks
Minimaal 30 minuten matige inspanning per dag helpt je lichaam vetten én glucose beter verwerken.
2. Stop met roken
Roken verlaagt je HDL en verhoogt LDL en ontstekingen.
3. Beperk alcohol
Alcohol kan triglyceriden verhogen, zeker in combinatie met suiker.
4. Val af als je overgewicht hebt
Zelfs 5–10% gewichtsverlies kan je cholesterol en bloedsuiker aanzienlijk verbeteren.
5. Gebruik medicatie zoals voorgeschreven
Sommige mensen hebben – ondanks een goede levensstijl – toch statines nodig. Bespreek dit altijd met je arts.
Veelgestelde vragen
Hebben alle mensen met diabetes een hoog cholesterol?
Niet altijd, maar het risico is wel verhoogd. Daarom wordt bij diabetes standaard jaarlijks je cholesterol gecontroleerd.
Moet ik op dieet?
Geen crashdieet! Maar gezonde voeding – minder suiker, meer vezels en gezonde vetten – helpt enorm.
Zijn supplementen zinvol?
Soms. Rode gist rijst of omega 3 kunnen ondersteunend werken, maar alleen onder begeleiding van een arts.
Hoe snel zie ik resultaat?
Na 6–12 weken kunnen voeding en beweging al meetbaar effect hebben op je cholesterol.
Conclusie
Cholesterol en diabetes zijn nauw met elkaar verbonden. Een verhoogd cholesterol bij diabetes vergroot het risico op ernstige complicaties, maar gelukkig kun je hier zelf veel aan doen. Door bewust te kiezen voor de juiste voeding, beweging en leefstijl kun je jouw cholesterol én bloedsuiker beter onder controle houden.
